Zdecydowana większość firm budujących domy z prefabrykatu keramzytowego oferuje posadowienie budynku na płycie fundamentowej. Nieliczni wykonawcy proponują tradycyjny fundament albo dają możliwość wyboru między jednym a drugim.

W tym wpisie odpowiemy na pytania:
• Co to jest płyta fundamentowa?
• Dlaczego warto stosować płytę fundamentową?
• Na co zwrócić uwagę podczas wyboru płyty fundamentowej?

Co to jest płyta fundamentowa?

Zacznijmy od podstaw:
Fundament to element, który pełni funkcję konstrukcyjną. Znajduje się poniżej pierwszej kondygnacji budynku i ma na celu utrzymywać budynek w miejscu oraz przenosić jego ciężar na grunt.

Każdy zapewne widziała tradycyjny fundament zbudowany z ław i ścian fundamentowych. Wygląda on, jak ułożony z bloczków plan budynku, który zamiast podłogi ma gołą ziemię.

Płyta fundamentowa wyglądem przypomina lądowisko dla helikopterów. Jest pod całą powierzchnią przyszłego budynku.
Składa się z kilku warstw. Pierwszą stanowi podbudowa wykonana z zagęszczonej podsypki piaskowej. Ważnym elementem jest izolacja termiczna mająca grubość ok. 10-30 cm  oraz izolacja przeciwwilgociowa z folii PE, a także żelbetonowa płyta nośna. Zbrojenie płyty fundamentowej musi znajdować się w dolnej i górnej części.

Jeśli budynek według pierwotnego projektu ma być posadowiony na tradycyjnym fundamencie, a chcemy to zmienić, konstruktor z firmy zajmującej się budową płyt wykonuje projekt zamienny w cenie przyszłej budowy. Zmiana rodzaju posadowienia może odbyć się po uzyskaniu zgody na budowę.

Dlaczego warto wybrać płytę fundamentową?

Fundament tradycyjny, oparty na ławach i ścianach fundamentowych, powoduje uciekanie ciepła przez ziemię. Z tego względu domy energooszczędne i pasywne stawia się na płytach fundamentowych. Charakteryzują się one skuteczniejszą termoizolacją, oraz okazują się także odporniejsze przy podwyższeniu wód gruntowych. Płyty fundamentowe osadzane są dosyć płytko – nie ma potrzeby kopania głębokich rowów i wywozu ziemi.

Przybliżony czas wykonania płyty nie powinien przekroczyć jednego tygodnia. Jeśli prace będą powierzone doświadczonej ekipie, możemy mówić o trzech do czterech dni (z czego większość czasu zajmie zbrojenie płyty fundamentowej, rozłożenie instalacji i wylanie zaprawy betonowej). Budowa fundamentu tradycyjnego trwa znacznie dłużej. Dobrze wybetonowana i równa płyta jest już gotowa na klejenie na niej posadzki. Nie trzeba tutaj budować podłogi na gruncie – jak przy zwykłych fundamentach.

Płyta fundamentowa sprawdza się lepiej na gruntach o słabej nośności i wysokim poziomie wód gruntowych. Fundament taki nie odkształca się, a ponieważ siły rozkładają się na całej jej powierzchni, jest także lepszą podporą dla budynku. Minimalizuje to znacznie ryzyko pękania ścian.

Na co zwrócić uwagę podczas wyboru płyty fundamentowej?

Budowy fundamentu tradycyjnego podejmie się praktycznie każda, mniej lub bardziej profesjonalna ekipa budowlana. Czasami w myśl zasady „będzie Pan/Pani zadowolona”. Gdy zdecydujemy się na budowę płyty fundamentowej, należy szerokim łukiem omijać fachowców bez dużego doświadczenia – konkretnie w budowie płyt fundamentowych. Naprawa płyty jest trudna do wykonania i kosztowna.

Płyta fundamentowa daje możliwość dowolnej aranżacji i układu ścian działowych. Ta zasada nie dotyczy jednak układu pomieszczeń mokrych tj. tych, do których należy rozprowadzić kanalizację i pozostałe instalacje pod posadzkowe. Takie instalacje należy wykonać na etapie wykonywania płyty fundamentowej. Dlatego warto wykonać przemyślany i dokładny projekt.

Zwróćmy teraz uwagę na materiały budowlane. W przypadku płyty fundamentowej konieczne jest zamówienie betonu przemysłowego w klasie – C20/25. Jakość betonu określa projektant na podstawie konkretnych wymagań powstającego budynku. Wytwórnia dostarcza beton na miejsce budowy i wylewa go przy pomocy pompy.

Dwa najpopularniejsze produkty do izolacji płyt to styropian EPS 200 i XPS. XPS, czyli polistyren ekstrudowany, zazwyczaj XPS 300, jest materiałem o bardzo niskiej nasiąkliwości, dyfuzyjności oraz wysokiej nośności. Styropiany EPS 100 lub EPS 200, które mają znacznie gorsze parametry obliczeniowe, kilkukrotnie większą nasiąkliwość i niekorzystną dyfuzyjność, wymagają lepszego dozbrojenia płyty betonowej oraz wykonania lepszej hydroizolacji. Dlatego bezpieczniej wybierać ocieplenie płyty XPS 300.

Elementem płyty fundamentowej na, który warto zwrócić uwagę, jest wykorzystanie opaski przeciwwysadzinowej. Jest, to pas utworzony z płyt termoizolacyjnych biegnący dookoła płyty fundamentowej i mający szerokość około 0,6-1 m. Jak wskazuje nazwa, opaskę taką trzeba wykonywać w przypadku gruntów wysadzinowych. Są to wszystkie grunty o ograniczonej przepuszczalności wody, czyli grunty spoiste lub częściowo spoiste. Jeżeli pod budynkiem znajdują się piaski i żwiry, wówczas opaska nie jest konieczna. Opaska taka znacznie poprawia też bilans cieplny pod budynkiem, a jej wykonanie nie jest kosztowne.

Oferty budowy płyty fundamentowej.

Gdy czytamy ofertę budowy domu, zwracamy uwagę na rodzaj posadowienia budynku. Są firmy, które w standardzie stosują tradycyjny fundament i takie, które proponują płytę fundamentową bez ocieplenia. Wpływa to na cenę, ale przede wszystkim na standard budynku. Podczas porównywania ofert trzeba mieć to na uwadze.

Gdy czytamy wycenę płyty fundamentowej zawracamy uwagę na wykorzystany materiał (XPS czy EPS, grubość ocieplenia, klasa betonu) oraz zakres prac. Najlepiej zapytać, czy jest coś, co inwestor będzie musiał zrobić we własnym zakresie lub dopłacić za dodatkowe, konieczne usługi (np. zdjęcie humusu, koparkę, podsypkę, opaska przeciwwysadzonowa, drenaż).

Dobrze ocieplona płyta fundamentowa ze względu na właściwości i czas wykonania jest najlepszym rozwiązaniem w przypadku budowy domu z prefabrykatu keramzytowego.   Może się wydawać, że płyta fundamentowa jest droższym rozwiązaniem. Przy jej budowie zużywa się więcej materiałów, ale pamiętajmy o tym, że jednocześnie powstaje posadzka parteru. Koszt dodatkowej budowy podłogi wraz z hydroizolacją znacznie podbija cenę budowy fundamentów tradycyjnych. W ostatecznym rozrachunku  należy też wziąć pod uwagę fakt, że płyta dzięki lepszej izolacji generuje również oszczędności podczas użytkowania domu.